صادرات قطعی
صادرات قطعی عبارتست از ارسال کالا به خارج از قلمرو گمرکی کشور به منظور فروش یا مصرف در کشورهای خارجی ،صادرات قطعی از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض و مالیات معاف می باشد ولیکن مشمول هزینه های گمرکی است.
تشریفات صادراتی قطعی
برای صدور کالا از کشور قبل از هر چیز تهیه مدارک و اخذ مجوزهایی لازم است. صادرکننده کالا باید با در دست داشتن این اسناد و مدارک به گمرک محل صدور کالا مراجعه نماید. اسنادی که برای مراجعه به گمرک لازم است :
1. کارت بازرگانی صادرکننده
2. مجوز صدور (حسب مورد)چ
3. صورت عدلبندی
4. گواهی بهداشت (حسب مورد درخواست خریداران)
5. گواهی قرنطینه دامی و نباتی (حسب مورد درخواست خریداران)
6. گواهی استاندارد (حسب مورد)
7. معرفینامه یا وکالتنامه اظهارکننده کالا به گمرک
تبصره – رعایت تبصره یک ماده 14 قانون امور گمرکی مبنی بر گواهی مقام صلاحیتدار (دفتر اسناد رسمی) درخصوص امضاء واگذارنده قبوض انبار و اسناد حمل هنگامی که کالای صادراتی در گمرک واگذار میشود ضروری بوده و ضمیمه اظهارنامه می گردد.
صادرکننده کالا پس از تهیه مدارک لازم، می بایست کالا را به گمرک محل صدور حمل و پس از صدور قبض انبار، اظهارنامه صادراتی را در چهارنسخه تنظیم و تسلیم گمرک نماید که یک نسخه آن به منزله پروانه صادرات محسوب می گردد. در مواردی با تقاضای صاحب کالا و موافقت گمرک، عملیات ارزیابی و انجام تشریفات گمرکی کالای صادراتی را می توان در خارج از اماکن گمرکی انجام داد.
تبصره 1 – صدور قبض انبار برای کالای حمل یکسره صادراتی که با وسیله نقلیه وارد اماکن گمرکی شده و همان روز قبل از پایان وقت اداری تشریفات گمرکی آن به اتمام رسیده و از گمرک خارج میشوند ضرورت نداشته و در این رابطه تأیید مقدار و تعداد کالا توسط ارزیاب مربوطه کافی می باشد. در صورتیکه کالا بیش از یک روز در گمرک بماند صدرو قبض انبار ضروری است.
تبصره 2 – درخصوص صادرات میوه و تره بار چنانچه وزن کالا با وزن اظهاری تا 10% اختلاف داشته باشد پذیرش وزن اظهاری بالامانع است.
تبصره 3 – در مورد صادرکنندگان خوشنام که نام آنها از طریق اتحادیه صادرکنندگان کتبأ معرفی شده است به استثناء صادرات کالای نساجی از قبیل پوشاک، فرآورده های چرمی ، کف پوش ، پارچه و ... مرحله رؤیت کالا حذف می گردد. بدیهی است در صورت لزوم به طور اتفاقی از بعضی از آنها رؤیت به عمل خواهد آمد.
تبصره 4 – به منظور تسریع در انجام تشریفات ترخیص کالاهای صادراتی نیازی به کنترل اظهارنامه ها در واحدهای درب خروج و اطالعات انبارها ملاحظه نمیشود و مراجعه صادرکنندگان به واحدهای مورد اشاره از مراحل تشریفات صدور حذف میشود.
تنظیم اظهارنامه کالای صادراتی
اظهارنامه کالای صادراتی متضمن اطلاعاتی به شرح ذیل است :
1. مشخصات صادرکننده کالا
2. مشخصات اظهارکننده کالا
3. مشخصات خریدار
4. کشور محل صدور
5. کشور مبدأ
6. شرایط معامله
7. مشخصات وسیله حمل و مبدأ بارگیری
8. مشخصات کالا از نظر نوع، تعرفه ، وزن ، تعداد یامقدار و ارزش صادراتی
9. مشخصات محموله (بسته ها ، نوع بسته ،مقدار، علامت ، وزن با ظرف)
10. ریز اقلام هزینه های گمرک
11. نام گمرک محل تسلیم اظهارنامه و شماره و مشخصات ثبت اظهرانامه در دفتر گمرک
12. محل برای مهر و امضاء‌و تأیید گمرک و مقامات گمرک
پس از تکمیل اظهارنامه، اظهارنامه و مدارک ضمیمه آن به قسمت احراز هویت گمرک تسلیم می گردد.
تبصره – صادرکنندگانی که تحت پوشش بیمه ای صندوق ضمانت صادرات ایران قرار دارند جهت وصول خود به هنگام عدم پرداخت وجه کالا از سوی خریدار خارجی نیاز به درج مشخصات کامل خریدار یا نام ترخیص کننده کالا در گمرک کشور ورودی دارند.
احراز هویت
دایره احراز هویت به موارد ذیل رسیدگی می نماید :
1. صحت اسناد و مدارک تسلیمی
2. صحت مندرجات از لحاظ نوع و تعرفه کالا و ارزش اظهار شده با اسناد
3. صلاحیت صادر کننده
دفتر ژورنال
بعد از رسیدگی دایره احراز هویت ، صادرکننده کالا می بایستی وجوه متعلقه (هزینه های گمرکی) را پس از واریز به بانک واخذ قبض مربوطه به قسمت ژورنال ارائه نماید.
ارزیابی
بعد از واریز وجوه متعلقه ، اظهارنامه به دایره ارزیابی ارسال و بعد از تعیین ارزیاب کالا مورد ارزیابی قرار می گیرد. بعد از بازدید محتویات بسته ها و تطبیق آن از لحاظ نوع ، تعداد، ارزش و سایر اطلاعات موردنیاز چنانچه ایرادی مشاهده نشود، اظهارنامه امضاء ومهر شده و نسخه ای از اظهارنامه بعنوان پروانه صادراتی به صاحب کالا تحویل میشود تا نسبت به صدور کالا اقدام نماید.
1. رعایت بند 8 ماده 101 ا.ق.ا.گ در خصوص لاک و مهر اظهارنامه های صادراتی و رعایت ماده 109 آیین نامه آ.ق.ا.گ در مورد الصاق نمونه های کالا و کاتالوگ به اظهارنامه ها خصوصأ اظهارنامه های مربوط به کالاهای ورود موقت و صادرات از محل ورود موقت موضوع ماده 12 قانون م.ص.و و متقاضیان استرداد موضوع ماده 14 قانون م.ص.و ضروری است.
2. رعایت مفاد مادتین 107 و 108 آیین نامه آ.ق.ا.گ درخصوص ارزیابی دقیق، ظهرنویسی اظهارنامه و ثبت مشخصات کامل کالای ارزیابی شده و ارزیابان از درج عبارت کلی (مطابق لیست عدل بندی مخصوصأ در مورد اظهارنامه های فرش9 ضروری می باشد.
3. رعایت مفاد ماده 118 آیین نامه ا.ق.ا.گ مبنی بر حفظ و نگهداری اظهارنامه پس از تسلیم آن به گمرک
4. توجه به ارزش اظهار شده در مقایسه با ارزشهای ابلاغی گمرک ایران و دقت در صحت وزن محموله
5. هنگام قبول اظهارنامه صادراتی، نوع صادرات شامل
الف – صادرات عام
ب – مورد استفاده جهت تسویه موقت موضوع ماده 12 ق.م.ص و با قید شماره پروانه ورود موقت
ج – مورد استفاده جهت استرداد حقوق گمرکی و سود بازرگانی موضوع ماده 14 ق.م.ص و با قید شماره پروانه ورودی در خانه 44 اظهارنامه درج گردد.
پیمان نامه ارزی
فرمی است که صادرکننده هنگام صدور کالا از کشور جهت تعهد فروش ارز حاصل از صادرات به بانکهای مجاز با اطلاع گمرک به بانک تسلیم می کند. از تاریخ 1/1/81 به موجب مصوبه شورای عالی توسعه صادرات غیرنفتی صادرات کلیه کالاها و خدمات از سپردن هرگونه پیمان و تعهدنامه ارزی معاف می باشند.
1. ثبت آمار صادرات غیرنفتی کشور براساس اظهارنامه صادرکنندگان و ارزشیابی و تأیید گمرک وفق قانون امور گمرکی صورت می پذیرد.
2. صادرکنندگانی می توانند از جوایز و تشویقهای مقرر در امر صادرات استفاده کنند که ارز حاصل از صادرات خود را به شبکه بانکی کشور واریز نموده و یا از محل صادرات نسبت به واردات کالا طبق مقررات اقدام نموده باشند.
3. کلیه صادرکنندگان رأسأ و مستقیمأ مجاز به واردات تمامی کالاهای مجاز به میزان ارز حاصل از صادرات برابر پروانه صادراتی می باشند.
حذف برخی تشریفات گمرکی
گمرکات مرزی ملزم می باشند که در خصوص کالاهای صادرات غیرنفتی که در گمرکات داخل پروانه می گیرند و به مرزهای خارجی هدایت میشوند، از بازبینی مجدد محتویات محموله های صادراتی در مرزهای خروجی خودداری کنند و فقط در مواردی که سوء ظن قوی یا گزارش تخلف در محموله در میان باشد نسبت به بازبینی محتویات محموله برابر مقررات اقدام نمایند. در این زمینه و با عنایت به ضرورت رعایت اصل برائت، مأمور بدرقه از کالاهای صادراتی نیز – که در گمرکات داخلی پروانه میشوند – حذف شده است.
مراحل صادرات در گمرک
1. معرفی کالا به گمرک
2. تسلیم اظهارنامه و اسناد لازم
3. ارزیابی کالا
4. صدور سند ترخیص
5. خروج کالا از کشور
در جهت تسهیل امر صادرات :
ارزیابی کالاهای صادراتی گاهی در محل کارخانه و یا در انبار واحد تولید کننده کالا بنا به درخواست ذینفع انجام می پذیرد.
صدور سند ترخیص کالا با توجه به تفکیک سرویس ارزیابی صادرات از واردات در کمترین زمان ممکن انجام میگیرد.
خروج کالا از کشور بدون بازبینی و کنترل مجدد و با اعتماد به صادرکننده انجام می پذیرد .
کالاهای سریع الفساد از قبیل میوه و تره بار (و در صورت لزوم سایر کالاها حسب مورد ) بدون تخلیه در انبار و بصورت حمل یکسره و یا بر روی وسیله حمل ارزیابی و صادر میشوند.
از پیامدهای مثبت اختصاصی شدن برخی گمرکات به صادرات کالاهای غیرنفتی می توان وجود کارشناسان و مأموران مجرب در این گمرکات را نام برد که به دلیل داشتن تخصص لازم و کافی ، کارهای گمرکی را با سهولت بیشتری انجام میدهند. همچنین در کلیه گمرکات کشور،انجام امور صادرات کالاهای غیرنفتی به هر صورت بر سایر امور اولویت خواهد داشت ونیز سرویس ارزیابی مخصوص صادرات ایجاد گردیده است.
منبع:عبدالله بلندی
